Yapay zekâ ve akıllı teknolojiler, şu dönemler birçok kişi tarafından sıklıkla dile getirilen
ve gündemde yoğun olarak zikredilen kavramlar olarak karşımıza çıkmaktadır. Bu kavramlarla
birlikte birçok disiplinin çalışma prensibinin ve yöntemlerinin değişebileceği, dönüşebileceği
konuşulmakta ve edebiyattan müziğe; müzikten görsel üretimlere ve daha birçok alana temas
ettiği söylenebilmektedir. Disiplinler arası etkileşim başlı başına bir araştırma alanı iken bu
durumun akıllı teknolojiler kavramlarıyla birlikte harmanlanması çeşitli fikirlerin üretimine ve
beraber işleyen, üreten, disiplinlerarası sistemlerin oluşmasına neden olmaktadır. Bu
disiplinler arası birlikteliğin bir denemesi, Mardin Büyükşehir Belediyesi Gençlik Merkezi’nde
ekibimizi de içinde barındıran Yapay Zeka Atölyesi’nde gerçekleştirilmektedir. Atölyede bilişim,
yazılım, yapay zekâ, elektrik-elektronik, mimarlık disiplinleriyle ilgili eğitimini tamamlamış olan
eğitimciler ve bunlarla yakından ilgilenen öğrenciler bulunmaktadır. Ekibimiz aktif olarak,
disiplinler arası etkileşimi deneyimleme imkânı bulurken, farklı alanlarda üretilen bilginin
birbirine entegre olma hali üzerine de çalışmaktadır. Çeşitli yarışmalar, atölyeler ve derslerle
birlikte çalışmalar yürüten ekibimizin, dergi çalışmalarına ilk olarak; içinde bulunduğumuz
Mardin kentinin çeşitli kavramlar üzerinden düşünülmesi şeklinde başladığı söylenebilir. Bu
durumun düşünsel kısmının aktarılabilmesi için farklı disiplinlerle ilgilenen her bir eğitimcimiz,
çeşitli kavramlar üzerinden Mardin’i yeniden düşünebilmeyi sağlayan denemeler üretti. Öte
yandan bu kavramlar, aşağıda belirtildiği üzere çeşitli başlıklar üzerinden irdelenerek, Mardin
kenti bağlamında çeşitli görseller ve metinlerle bir araya getirilmesi sağlandı. Mardin kenti
özelinde irdelenen ana başlıklar şu şekildedir;
- Kent silueti,
- Ulaşım,
- Restorasyon,
- Akıllı teknolojiler ve fütüristik elemanlar,
- Topografya, doğa ve peyzaj
Makale oluşturulurken, farklı disiplinlerin birlikte kullanılarak gelecek birkaç yıl içinde,
Mardin ile ilgili ne tür öngörülerde bulunabileceği araştırılmış ve ekibimizce 4 farklı yol
izlenmiştir. Bu yöntemlerden birincisinde; yukarıda belirtilen kavramlara bağlı olarak Chat
OpenAI – ChatGPT adlı yapay zeka uygulamasında, belirlenen ana başlıklar çerçevesinde
metinler oluşturulmuştur. İkinci yöntem olarak, DALL·E 2 – OpenAI uzantısı kullanılıp, çeşitli
kavramlar kodlanarak o kavramların işlendiği görseller oluşturulmuş üçüncü yöntemde ise
Midjourney adlı yapay zeka uzantısı kullanılmış ve bu uzantıya gerçekte var olan fotoğraflar
yüklenip, onlar üzerinden uygulanması istenen etkiler, kavram olarak aktarılmış ve bu şekilde
de çeşitli görsellerin oluşması sağlanmıştır. Son olarak dördüncü yöntemde ise farklı
disiplinlerin beraberliğiyle oluşan ekibimiz üyeleri tarafından, manuel olarak ara ara açıklama
metinleri oluşturulmuştur. Dolayısıyla bu makale, manuel olarak hazırlanan metinler içinde,
yapay zekâ kullanılarak oluşturulmuş metinleri ve onları destekler nitelikteki çeşitli görselleri
içinde barındırmaktadır. Farklı font kullanılarak hazırlanan metinler, yapay zekanın
oluşturduğu metinler(italik), yapay zekaya sorulan sorular (kalın regular) ve ekibimizce
hazırlanan metinleri(regular) içermektedir. Makalemizin konusunu oluşturan konu ve
kavramlar, yapay zekâ uzantılarına sorular sorularak genişletilmiş ve bunların görselleri de aynı
mantıkla yapay zekâ kullanılarak oluşturulmuştur. Bu sorulardan ilki, “Yapay zekâ, mimarlık,
elektrik elektronik, bilişim gibi farklı disiplinlerin birlikteliği kentlerin gelecekte planlanmasında
ne işe yarar, neleri ön görmemizi sağlar?” şeklinde sorulmuş ve aşağıda verildiği gibi bir metin
oluşmuştur;
Yapay zekâ, mimarlık, elektrik-elektronik, bilişim gibi farklı disiplinlerin birlikteliği,
kentlerin geleceğinin planlanması için birçok fayda sağlayabilmektedir. Örneğin, yapay zekâ
teknolojisi; kentlerde kullanılarak gelecekteki ihtiyaçları daha iyi tahmin etmek için verileri
analiz edebilmekte, mimarlık disiplini; kentlerde bulunan mevcut yapıları inceleyerek,
gelecekteki ihtiyaçları karşılamaya yönelik tasarım seçeneklerinin üretilebilmesine olanak
sağlamakta, elektrik-elektronik disiplini; kentlerde kullanılacak sistemlerin tasarımının
yapılmasına ve bunların çalışabilmesine olanak sağlayabilmektedir. Bilişim disiplini de
kentlerde kullanılacak yapay zekâ sistemlerini tasarlayabilmekte ve bunların çalışmasını
sağlayabilmektedir. Dolayısıyla yapay zekâ, mimarlık, elektrik-elektronik ve bilişim gibi farklı
disiplinlerin birlikteliği, kentlerin geleceğinin planlanması sürecinde çeşitli faydalar
sağlayabilmekte, bu disiplinler arasında iş birliği yapılarak, kentlerin geleceğine yönelik daha
bilinçli kararlar verilebilmesine ve daha verimli bir şehir planlanmasına yardımcı
olabilmektedir. (Metin 1)
Genel anlamda çerçevesi oluşturulan metin daha genişletilip Mardin bağlamına
çekilmek istendiğinde ve ilk olarak sorulan soru “Yapay zekâ, mimarlık, elektrik elektronik,
bilişim gibi farklı disiplinlerin birlikteliği tarihi yapıları içinde barındıran Mardin şehrinin
geleceğinin planlanması için ne gibi bir fayda sağlar?” şeklinde özelleştirildiğinde konu benzer
biçimde ilerlemekte ve aşağıda verildiği gibi bir metin ortaya çıkmaktadır.
Mardin, içinde tarihi yapıları barındıran birçok kesim tarafından bilinmesiyle ünlenmiş bir
şehirdir. Bu nedenle yapay zekâ, mimarlık, elektrik elektronik ve bilişim gibi farklı disiplinlerin
birlikteliği, Mardin şehrinin geleceğini planlamada çok önemli rol oynamaktadır. Örneğin,
yapay zeka teknolojisi kullanılarak, Mardin şehrinin tarihi yapılarının durumlarının sürekli
izlenmesi ve bu yapıların ihtiyaç duydukları onarım ve bakım çalışmalarının planlanması gibi
görevler yapılabilmekte; şehrin gelecekteki nüfus ve turizm ihtiyaçlarına uygun bir şekilde
yeni yapıların tasarımı ve inşa edilmesi gibi görevleri yapılandırılabilmekte, ayrıca Mardin
şehrinin tarihi yapılarının elektrik sistemlerinin modernizasyonu ve yenilenmesi gibi görevlerin
de yapılabilmesi için ön çalışma niteliğinde görsel, teorik veya teknik veriler sunulabilmektedir.
(Metin 2)
Disiplinler arası etkileşimin, kentler ve spesifik olarak da Mardin bağlamında
oluşturabileceği etkiler araştırıldıktan sonra ana başlıklar irdelenmeye ve bunların görsel
üretimleri de oluşturulmaya başlanmıştır. Örneğin Mardin kentinin silüetiyle ilgili yapay zekâ
uzantısına “100 yıl sonra, tarihi binaları olan Mardin şehrinin silüetinde, ne gibi değişiklikler
olmuş olabilir?” şeklinde bir soru sorulduğunda aşağıda verilen şekildeki gibi bir metinle karşı
karşıya kaldığımız söylenebilmektedir.
Tarihi binaları olan Mardin şehrinin 100 yıl sonraki silüetinde ne tür değişiklikler
olacağını tahmin etmek oldukça zor bir görev olacaktır. Bu süre zarfında tarihi binaların
koruma durumu, yenilenme çalışmaları ve şehir planlaması gibi faktörler, tarihi binaların
durumunu etkileyebilir. Örneğin, tarihi binaların koruma altına alınması ve yenilenme
çalışmaları yapılmasıyla birlikte bu binaların günümüzdeki gibi görünebileceği ve silüetlerinde
değişiklik olmayabileceği, tarihi binaların yıkılıp yerine yeni binaların inşa edilmesiyle birlikte
silüetlerinde değişiklikler olabileceği gibi örnekler verilebilir. Ancak bu tahminlerin doğruluğunu
garanti edemem ve 100 yıl sonra Mardin şehrinin tarihi binaları olan silüetinde ne tür
değişiklikler olacağı konusunda net bir bilgiye sahip değilim. (Metin 3)
Yukarıdaki metinde de görüldüğü üzere, yapay zekâ uzantısı, gelecek ile ilgili metin
oluştururken pek fazla veri verememektedir. Bu durum, veri tabanlarında var olan bilginin,
geçmişe görece daha az ve tartışılabilir olduğuyla açıklanabilmektedir. Devamında, Mardin
kent silüeti ile ilgili Midjourney adlı yapay zekâ uzantısıyla görselleştirme denemeleri yapılmış
ve oluşan görselleri Şekil 1. ve Şekil 2.’deki gibidir.
Midjourney adlı uzantıyla oluşturulan yukarıdaki görseller, var olan bir fotoğrafın
üzerine kavramların işlenmesiyle oluşmaktadır. Bu nedenle uzantıya yazılan her bir kavramın
görsele işlenme biçimi çok müdahale edilebilecek bir etmen olmamakla birlikte rastlantısal
olgunluğu da içinde barındırmaktadır.
Şekil 3. ve Şekil 4. olarak yukarıda verilen görseller Mardin Müze’sinin yakınlarında
çekilen bir fotoğrafın Midjourney’e aktarılıp “future, futuristic city” gibi kavramların eklenip
işlenmesiyle oluşturulmuştur. Görsellerde de göründüğü üzere genel ambiyans korunmaya
çalışılırken bir yandan da bilim kurgu filmlerini andıran bir ortam oluşturulmuştur.
Şekil 5. ve Şekil 6., Mardin Emir Hamamı’nın üstten görüntüsünü içine alan mevcut
fotoğrafın yine benzer kavramlarla Midjourney’e aktarılmasıyla oluşturulmuştur.
Görsellere işlenen kavramların, bilim kurgu-fantastik film sahnelerinden beslenerek
oluşmuş olabileceği tahmin edilmekte ve bu etkilere benzer efektlerin oluşan ürünlere
işlendiği Şekil 8.’de olduğu gibi görülmektedir.
Mardin silüetiyle ilgili yapılan araştırmanın ardından konu yapı ölçeğine çekilip gelecek
birkaç yıl içinde Mardin kentinde nasıl bir değişiklik olabileceği sorusu merak edilmiş ve yapay
zeka uzantısı olan Chat OpenAI – ChatGPT adlı yapay zeka uygulamasına “Gelecek birkaç yıl
içinde, tarihi taş evleri olan Mardin şehrinde, yapılarla ilgili ne tür bir değişiklik olabilir?”sorusu
sorulmuş, ve aşağıda verildiği gibi bir metin oluşmuştur;
Mardin şehrinde tarihi taş evlerin durumunu tam olarak bilmiyorum ve gelecekte ne tür
değişiklikler olacağını tahmin etmek için yeterli bilgiye sahip değilim. Ancak, tarihi yapıların
genellikle koruma altına alındığını ve korunması için çeşitli önlemler alındığını biliyorum. Bu
önlemler arasında yapıların onarımı ve restore edilmesi, kullanım amaçlarının değiştirilmesi
gibi seçenekler bulunabilir. Bunun yanı sıra, tarihi yapıların turizm sektöründe kullanılması gibi
farklı yöntemler de kullanılabilir. Ancak, tarihi yapıların gelecekteki kullanımı ve değişiklikleri
hakkında kesin bir bilgiye sahip değilim ve bu konuda daha fazla bilgi için Mardin Valiliği veya
ilgili kurumlara başvurmanızı öneririm.
Aynı konu Midjourney adlı yapay zekâ uzantısında, görsel üretimlerin oluşturulmasıyla
geliştirilmiş ve oluşan üretimler aşağıdaki gibi geliştirilmiştir.
Şekil 9.’da görünen fotoğraf, Midjourney’e aktarılıp gelecek ile ilgili kavramlarla birlikte
kodlanması istendiğinde, bilim kurgu-fantastik filmlerinde sıklıkla görülen figürler, uçan
araçlar, metal cepheli yapıların fotoğrafa eklemlendiği ve Şekil 10.’da görüldüğü gibi bir
görüntünün oluştuğu gözlemlenmiştir.
Şekil 10. ve Şekil 11., Kasımiye Medresesi’nin gerçek görüntülerinin yapay zekâ
uzantısına aktarılmasıyla oluşturulmuştur. Mevcut fotoğraflara “science fiction, cybernetic
city, fantasy” gibi kavramlarının entegre edilmesiyle yukarıda verilen görseller oluşmuştur.
Mardin 1. Cadde mevkiinden çekilen Şekil 12.’de görünen fotoğraf, yapay zekaya
aktarılıp, işlendikten sonra Şekil 13.’de verilen görsel oluşmuştur. Bu görselde ana caddenin
genişlediği, tarihi taş yapılarının değişime uğradığı ve yeni yapı elemanlarının eklenerek yeni
görünümüne kavuştuğu söylenebilir.
Şekil 14.’de görüldüğü üzere, Mardin PTT binasının günümüzdeki mevcut hali,
Midjourney ile şekillendirilerek Şekil 15.’deki görsele evrilmiştir. Şekil 15.’de görüldüğü üzere
mevcut tarihi yapılara metal cepheli yapılar eklenirken bir yandan da uçan araçların da
eklendiği gözlemlenmektedir.
Mardin’in genel silüeti ve yapısal anlamda değişim olasılıkları incelendikten sonra, ulaşım
kavramı Mardin bağlamında araştırılmaya başlanmıştır. Tarihi bir kent olan Mardin’in ulaşım
konusu, yıllardır konuşulan genel bir sorunsal olup konuyla alakalı pek çok çalışma yapılmıştır.
Bu sorunsalın en başlıca sebeplerinden biri sokaklarının dar ve organik şekilde yayılıyor
olmasıdır. Bu durum da kente, planlanabilir bir ulaşım sisteminin uyarlanmasını her daim
zorlaştırmaktadır. Tam bu noktada; “Teknolojinin gelişmesiyle birlikte ortaya çıkan; otonom
araçlar, zipline, uçan ulaşım araçları gibi araçların Mardin kentine uyarlanması ne şekilde bir
sonuç doğurur?” şeklinde bir soru akıllara gelmektedir. Bu soru yapay zekaya “100 yıl sonra
Mardin şehrinde ulaşım sistemleriyle ilgili ne tür değişiklikler olmuş olabilir? şeklinde sorulmuş
ve cevap aşağıda verilen metinde olduğu gibi oluşmuştur.
100 yıl sonra Mardin şehrinde ulaşım sistemlerinde ne tür değişiklikler olacağını tahmin
etmek oldukça zor bir görev olacaktır. Bu süre zarfında teknolojik ilerlemeler, toplumsal
değişimler ve ekonomik faktörler gibi çeşitli etkenler ulaşım sistemlerini etkileyebilir. Örneğin,
elektrikli araçların daha yaygın hale gelmesiyle birlikte ulaşımın daha az karbon salınımıyla
gerçekleştirilebileceği, havayolu seyahatlerinin daha ucuz ve konforlu hale gelebileceği, yapay
zekâ ve otomatik sürüş teknolojisinin gelişmesiyle birlikte otomatik araçların yaygınlaşabileceği
gibi örnekler verilebilir. Ancak bu tahminlerin doğruluğunu garanti edemem ve 100 yıl sonra
Mardin şehrinde ulaşım sistemlerinde ne tür değişiklikler olacağı konusunda net bir bilgiye
sahip değilim.
Oluşan bu metnin ardından Midjourney adlı uzantının yerine DALL-E yapay zekâ uzantısı
kullanılmaya başlanmıştır. Böylece farklı yöntem çeşitleri denenerek oluşan sonuçlar
üzerinden tartışmaya devam edilmiştir.
DALL-E adlı yapay zeka uzantısı ile yapılmaya başlanan denemelerde, Midjourney’den
farklı olarak, sadece kavramların yazılmasıyla görsellerin oluşması söz konusudur. Görsellerin
bir yandan daha gerçekçi oluşması söz konusuyken, oluşan ortamın DALL-E’nin kendi
inisiyatifine göre oluşturması bazı çalışma yöntemlerine göre dezavantaj olarak
algılanabilmektedir. Bu durum Şekil 19. ve Şekil 20.’de de gözlenmektedir. Görselin hangi
ortamın içinde geçtiği tam olarak bilinmemekle birlikte bununla ilgili “Mardin’in ana
caddesinden tramvay hattının geçmesi durumunda oluşan görüntü” şeklinde çeşitli tahminler
yapılabilmektedir.
Şekil 21. ile Şekil 22., Eski Mardin olarak tabir edilen bölgede bulunan ana caddeye
“Maglev” yani manyetik raylı tren sisteminin entegre edilmesiyle oluşturulmuştur. Bu
görsellerin oluşması, ileride olabileceği mümkün olan ulaşım araçlarıyla ilgili bizlere ön bilgi
vermekte ve sadece bu görsellerden hareketle caddeden bu şekilde geçecek sistemin “nasıl ve
ne şekilde” yapılabileceği tartışmaya açık bir konu haline gelmektedir.
Eski bir kent olan Mardin’in ulaşım, yapısal dönüşümleri incelendikten sonra topografya
ve peyzaj alanları da merak edilmiş ve araştırmalara o şekilde devam edilmiştir. Bu araştırma
çerçevesi “Mardin’de deniz, nehir, göl gibi verilerinin dahil edilmesi ne gibi sonuçlar
doğurabilir” şeklindeki sorularla şekillenmeye başlamış ve Chat OpenAI – ChatGPT’ye
“Mardin’de deniz olursa ne gibi değişiklikler olur?” gibi bir soru sorulduğunda;
“Mardin, çok eski tarihlere dayanan ve günümüzde bir tepenin üzerinde yer alan bir
şehirdir ve tarihi yapıları ve eserleri ile ünlüdür. Şehirde deniz olması durumunda bu yapılar ve
eserler su altında kalabilir ve zarar görebilir. Ayrıca, bu durum Mardin’in topografik yapısının
da değişmesine neden olabilecektir. Deniz olması durumu, Mardin’in ekonomisinin de
değişmesine neden olacaktır. Mardin’in bugünkü ekonomisi, turizm, tarım ve el sanatları gibi
sektörlerden oluşmaktadır. Ancak, deniz olması durumunda bu sektörlerin çalışma şekilleri
değişecektir. Örneğin, turizm sektörü deniz olması durumunda Mardin’in plajları üzerine
odaklanabilir. Sonuç olarak, eğer tarihi şehir Mardin’de deniz olursa, bu şehir için çok büyük
değişiklikler olur. Mardin’in topografik yapısı, ekonomisi ve yapıları ve eserleri değişecektir.”
şeklinde bir metin oluşturduğu görülmektedir.
Deniz verisinin eklenmesinin ardından, Mardin’e göl, nehir vb. su verilerinin eklenmesi nasıl bir
görüntü ortaya çıkarır sorusu da merak edilerek yeni görseller denenmiş ve aşağıdaki gibi
görseller ortaya çıkmıştır.
“Mardin tarihi yapıları ilerleyen süreçlerde restore edilirse, bizi çok daha güzel ve
korunmuş bir Mardin şehri bekleyebilir. Mardin, çok eski tarihlere dayanan ve tarihi yapıları ve
eserleri ile ünlü bir şehirdir. Bu nedenle, tarihi yapıların restore edilmesi durumunda bu şehir
çok daha güzel bir görünüme sahip olabilir ve tarihi doku korunmuş olur. Ayrıca, tarihi
yapıların restore edilmesi durumunda Mardin’de turizm sektörü de olumlu etkilenebilir.
Özellikle tarihi yapıların restore edilmesi ile ilgili bilgi veren gezilere ve turistik turlara ilgi
artabilir. Bu da Mardin ekonomisine olumlu katkı sağlayabilir. Sonuç olarak, Mardin tarihi
yapıları ilerleyen süreçlerde restore edilirse, bizi çok daha güzel ve korunmuş bir Mardin şehri
bekleyebilir. Bu durum, Mardin turizm sektörünü de olumlu etkileyebilir ve bu şehir
ekonomisine olumlu katkı sağlayabilir.” şeklinde bir metin oluşturulduğu
gözlemlenmektedir. Metni oluşturulan kavramlara bağlı kalarak, DALL-E adlı yapay zeka
uzantısına bu sefer “Mardin kalesinin restore edildikten sonraki hali nasıl olur?” diye
sorulduğunda Şekil 31., Şekil 32. ve Şekil 33.’de gösterilen görsellerin oluşması sağlanmıştır.
Bu uzantının çalışma prensibi Chat OpenAI adlı yapay zeka uzantısına “DALL-E – OpenAI adlı
yapay zeka uzantısı görselleri nasıl oluşturur?” şeklinde sorulduğunda uzantının;
“DALL·E 2, OpenAI tarafından geliştirilen ve metinsel açıklamalardan görüntüler
üretebilen orijinal DALL·E sinir ağının bir çeşididir. Büyük bir görüntü veri kümesi ve ilişkili metin
açıklamaları kullanılarak eğitilir ve bu eğitim verilerini, belirli bir metin açıklamasıyla eşleşen
görüntülerin nasıl üretileceğini öğrenmek için kullanır. DALL·E 2, bir görüntü oluşturmak için
istenen görüntünün metinsel açıklamasını girdi olarak alır ve onu sinir ağındaki bir dizi katman
aracılığıyla işler. Bu katmanlar, metin açıklamasını gizli bir temsile dönüştüren bir kodlayıcı ve
bir görüntüyü sentezlemek için bu gizli temsili kullanan bir oluşturucu içerir. Oluşturucu, eğitim
veri setindeki görüntülere benzer görüntüleri sentezlemek üzere eğitilmiştir ve farklı gizli
temsiller arasında enterpolasyon yaparak çok çeşitli görüntüler üretebilir. DALL·E 2, gerçekçi ve
gerçeküstü görüntüler de dahil olmak üzere çok çeşitli görüntüler oluşturabilir ve eğitim veri
setinde bulunmayan görüntüleri sentezleyebilir. Görüntüler, ses ve video dahil olmak üzere çok
çeşitli medya içeriği oluşturmak için kullanılabilecek güçlü bir makine öğrenimi modelinin bir
örneğidir.” şeklinde bir metin ürettiği gözlenmiştir.
Son olarak metin içinde metin üretmemizi sağlayıp edebiyat ve yazın alanına çokça
katkı sunma potansiyeli olan bu yapay zekâ uzantısına “İçinde Mardin’in olduğu Alice harikalar
diyarından esinlenerek bir masal yaz.” şeklinde bir direktif verildiğinde;
“Tabii, sevinirim. Alice Harikalar Diyarında hikayesini Mardin şehrine uyarlayıp bir hikâye
yazmaya çalışacağım.” şeklinde bir ön yazı oluşturduğu ve masala şu şekilde başladığı
görülmektedir:
“Alice, Mardin’de yaşayan bir çocuktu ve çok meraklı bir yapısı vardı. Bir gün, Mardin
Kalesi’ne gitti ve burada tuhaf bir yapı gördü. Gördüğü yapının ardından, Mardin Kalesi’nin
içinde kendini bir anda harikalar diyarında buldu. Harikalar diyarında, Alice tuhaf yaratıklarla
karşılaştı. Bu tuhaf yaratıklardan biri, Mardin Kalesi’nin avlusunda yüzen bir balıktı. İsminin
Şahmeran olduğunu söyleyen bu balık, Alice’e yol göstererek onu Mardin Kalesi’nin avlusunda
bulunan havuzun altındaki bir mağaraya götürdü. Şahmeran, Alice’e Mardin Kalesi’nin
altındaki tarihi eserler hakkında bilgi verdi. Alice, Şahmeran’dan dinlediği bilgilerden sonra,
Mardin Kalesi’nin altındaki tarihi eserlerin değerini anlayarak onların korunmasına önem
vermeye başladı. Sonunda, Alice harikalar diyarından ayrılarak Mardin Kalesi’ne geri döndü.
Ancak, bu olaydan sonra Alice artık Mardin Kalesi’ni aynı gözle görmedi ve tarihi eserlerin
korunması için çalışmalar yapmaya başladı. Bu hikâyede, Alice Harikalar Diyarında hikayesi
Mardin şehrine uyarlanmıştır. “
Masalı oluşturulan bu kavramlara yine Midjourney adlı yapay zeka uzantısı kullanılarak
Şekil 34.’de verilen kapak tasarlatıldı. Bu örnek bizlere yazın ve görselleştirme dünyasının ne
yönlere evirilebileceğini göstererek fikir sahibi olunmasını sağlamış oldu
