Sevdiğin birini kurtarmak oyununu çok seviyoruz. Baktığımızda sevdiğin birini kurtarmak fikri oyunlara oldukça yakışıyor ama ya sevdiğin kişi ölmüşse? 2017’de çıkan HellbladeSenua’sSacrifice oyununda ölen bir sevdiğimizi kurtarmaya çalışıyoruz fakat oyunu bir nevi popüler kılan şey akıl hastası birini, psikoz hastası Senua’yı oynamamızdı. Psikoz hastalığının belirtileri oyun mekaniklerine psikologlar ve psikoz hastası insanlara danışarak güzelce işlenmişti. Oyuna gelecek olursak, oyun bize savaşçı Senua’nın hikâyesini anlatır. Senua yakın zamanda sevdiği adamın ölümüne şahit olmuştur, fakat bu ölümü kabullenemeyen Senua sevdiği adamın ruhunu kurtarmak için Helheim denilen İskandinav mitolojisinde bir nevi ölümden sonraki cehenneme gitmek ister. Bu yolculukta ona eşlik eder savaşır, bulmacaları çözeriz bunlar sıradan nerdeyse her oyunda yaptığımız şeyler. Oyunu diğer oyunlardan ayıran şey psikoz hastası Senua’yı oynarken oyunun bu sıkıntılı zihni tanımamıza olanak vermesi. Psikoz hastalığı gerçeklikten kopma durumudur, hasta kimse gerçek olmayan sesler duyar halüsinasyonlar görür gerçek olmayan, olamayacak düşüncelerine inanmaya başlar. Senua oyun boyunca çevresinden sesler duymakta ve bu sesler kafasından değil de cidden çevresinden geliyor gibi gözükmesi hastalığı daha iyi anlamamızı sağlıyor. Sesler genellikle anlaşılmıyor anlaşılan kısımda ise seslerden baya karamsar şeyler duyuyoruz. Bir diğer belirti ise halüsinasyonlar oyunda Senua’nın gördüğü mekânlar, yaratıklar ve daha birçok şey halüsinasyondan ibaret bu sebeple oyunda kolay olan çoğu şey Senua için zorlaşıyor. Senua çoğu zaman bu halüsinasyonlardan bulmaca yaratır bu oyun evreninde gayet normal bir şey gibi gözükse de çoğu psikoz hastası gördüğü şeyler ile bir örüntü oluşturduğunu eğer yapmasa zihninin rahat etmediğini söyler, aslında bunu hepimiz yaparız bulutlar bunun en güçlü örneği ama psikoz hastaları bunu bambaşka bir seviyeye çıkarır ve bunu takıntı haline dönüştürür. Aslında bu hastalığın en tehlikeli belirtisi sanrılar yani gerçek olmayan düşüncelere duyulan inanç. Baktığımızda Senua’nın bu yolculuğa çıkma sebebi bir sanrıdır, ölen bir sevdiğini geri getirmek, gerçekleşmesi mümkün olmayan bir düşünce ancak Senua hastalığı yüzünden bu düşünceye o kadar inanmıştır ki karşısına çıkan her engeli aşıp hedefine ulaşmaya çalışacaktır. Peki oyun Senua’ya nasıl bir çözüm sunuyor? Çok basit aslında kabullenmek yenilgiyi, ölümü, kaybını, acısını kabullenmesini bekliyor aslında oyunda geçen bir replik az çok açıklıyor bu dediklerimi “Çünkü kayıpsız bir hayat, sevgisiz bir hayattır.” 2020 yılında Florida Üniversitesinde “Akıl Hastalıkları Tedavisinde Oyunların Rolü” adında bir çalışma yapıldı ve ekip örnek oyun olarak Hellblade oyununu seçti. Oyun sadece oyunculara psikoz hastalığını tanıtmadı psikoz hastalarına da yalnız olmadıklarını hatırlattı. Hatta oyun yorumlarının birinde şöyle diyordu, “ Senua ile gerçekten empati kurabildiğim an, babasının onu parçalara ayırdığını, ona başarısız olduğunu ve her şeyin onun suçu olduğunu söylediği sahneydi. Beni en çok etkileyendi çünkü depresyonun en derin, en karanlık anlarındayken o ses benim iç sesime benziyordu. Mantıken, akıl sağlığı sorunları yaşayan herkesin böyle anları olduğunu biliyordum, fakat yalnız olmadığımı Senua’ya kadar ancak anlayabildim acımı ve gönül yaramı bilen başkaları da vardı.” Yazımı oyunda çok hoşuma giden bir replikle bitirmek istiyorum, “Neden devam ediyorsun? Sana işkence eden şeyle yüzleşmek için her şeyi verdiğinde, sadece hayal edebileceğinden daha kötü olduğunu bulmak için… Neden devam ediyorsun?
Arda Umut Erginoğlu
